Κοσμοπολιτισμός! Όχι ο ανόητος κοσμικός, ξενοδοχειακός κοσμοπολιτισμός της Γιάννας ή του Γιωργάκη-αυτός που τα γκαρσόνια και οι μανικιουρίστες έχουν τον ίδιο βαρύνοντα ρόλο με τους διαλόγους με τους λογής celebrities. Αλλά ο κοσμοπολιτισμός σαν η κοσμοθεωρία της συναντίληψης για τα ουσιώδη πράγματα της ζωής, σε κάθε γωνιά της μεγάλης πατρίδας που λέγεται γη! Ασφαλώς και ένας τέτοιος κοσμοπολιτισμός μπορεί να προσωποποιηθεί και ακόμη ασφαλέστερα αυτό το ρόλο μπορούσε να τον παίξει με ασυναγώνιστη επάρκεια ο άνδρας της φωτογραφίας, ο Goro Kuramochi.
Είχε επισκεφθεί μια έκθεση μου και ενδιαφέρθηκε για την περίπτωση μου-ως την ώρα που κλείστηκε το ραντεβού αγνοούσα εντελώς την ύπαρξη του και την ιδιότητα του: ήταν ιδιοκτήτης ενός ιαπωνικού φωτογραφικού πρακτορείου και προωθούσε ποιοτική εμπορική φωτογραφία αλλά και ευανάγνωστη καλλιτεχνική-προφανώς δεν γουστάριζε τη θολούρα της αλεξιπτωτικής φωτογραφίας. Τού άρεσε η σαφήνεια της φωτογραφικής μου διατύπωσης, η καλοσυγκερασμένη σύνθεση των εικόνων μου και η δυνατότητα τους να μιλάνε σε ευρύτερα ακροατήρια-η δυνατότητα τους δηλαδή να προσφέρουν κέρδος σε όποιον ήθελε να τις διαχειριστεί εμπορικά.
Ήδη από τις πρώτες στιγμές της συνάντησης μας ήταν φανερό ότι με είχε αποδεχτεί σαν φωτογραφική περσόνα και πριν καν ολοκληρώσει το ξεφύλλισμα του portfoglio μου, προχώρησε χωρίς πολλές περιστροφές στην επαγγελματική του πρόταση-καθαρά εμπορική, ανοιχτά, απροκάλυπτα εμπορική: τουριστικές φωτογραφίες! Βέβαια μού έβαλε αυστηρότατες τεχνικές προδιαγραφές-λήψη με view camera και πρόγραμμα φωτογραφήσεων σε Ελλάδα, Ιταλία και Τουρκία για αρχή. Για προσωπικούς οικογενειακούς λόγους δεν ήμουν έτοιμος να απαντήσω, παρόλο ότι ο χρηματικός πειρασμός σε κάποιους θα δικαιολογούσε ακόμη και οικογενειακή προδοσία. Σίγουρα όμως κολακεύτηκα παρά πολύ και ένοιωθα απέραντη ευγνωμοσύνη απέναντι σε έναν άνθρωπο που μόλις μισή ώρα πριν τον είχα γνωρίσει και αυτός έδειξε τόση ανεπιφύλακτη γενναιοδωρία απέναντι μου.
Τους ανθρώπους που υπολήπτομαι και αγαπώ συνήθως τους φιλεύω πάντα με αυτή την πρόταση: να τους φωτογραφίσω! Και έτσι προέκυψε αυτή η σειρά πορτραίτων της σημερινής ανάρτησης. Τραβήχτηκαν σε μισή ώρα-ό,τι υπολειπόταν από το σύντομο και παραγωγικότατο από κάθε άποψη ραντεβού της μιας ώρας-στις δεκαπέντε φωτογραφίες μου που είδε από το book μου είχε ήδη διαμορφώσει γνώμη ο αθεόφοβος! Έκανα ένα γύρω με το μάτι μου στο σαλόνι του ξενοδοχείου που κατέλυε να βρω γωνιές ήσυχες και χωρίς κόσμο που να μας αποσπά την προσοχή. Ευτυχώς είχε πολλά επίπεδα το σαλόνι και μάλιστα είχε και γωνιές με γραφεία. Από κει ακριβώς ξεκίνησε η φωτογράφιση. Η πρώτη φωτογραφία-απελπιστικά ακαδημαϊκή και συμβατική-προσέξτε τον επιδεικτικά τοποθετημένο δείχτη πάνω στο ντοσιέ-ρητορεία αντάξια της πιο πεζής συμβατίλας. Αλλά αυτό είναι πάντα μοιραίο. Για να σπάσει ο πάγος, φαίνεται πως πρέπει πρώτα να τον φτιάξεις. Η ουσία είναι ότι ο πανέξυπνος Goro κατάλαβε πώς δουλεύω και οπλίστηκε με τον αναγκαίο μηχανισμό ανταπόκρισης.
Μετακινούμενοι σε άλλο επίπεδο του σαλονιού του ξενοδοχείου, βρήκα ότι το φωτιστικό με τη πορσελάνινη βάση του έδινε μια νότα εξωτικού απωανατολισμού απολύτως συμβατού με την εθνικότητα του Goro. Αλλά όχι μόνο αυτό. Το προχώρησα το πράγμα λίγο πιο πέρα και έκανα κάδρα καθαρά γιαπωνέζικης αντίληψης έτσι όπως τα είχα μάθει από τους μεγάλους μάστορες του Ukiyo-E, προσαρμοσμένα φυσικά στην φωτογραφική αντίληψη. Ένας φόρος τιμής λοιπόν σε μια μεγάλη τέχνη ενός μεγάλου πολιτισμού σε έναν πολύ ραφινάτο εκπρόσωπο του, τον Goro Kuramochi.
Η μετακίνηση μας σε ένα άλλο σαλόνι, μας έφερε και πάλι-με έμμεσο τρόπο αυτή τη φορά-αντιμέτωπους με την απωανατολική κουλτούρα: το σε στυλ Tiffany βιτρώ-ο Tiffany ήταν γνωστός ιαπωνολάτρης-έπαιξε το ρόλο φωτεινού φόντου σε μια όντως πολύ ριψοκίνδυνη contre lumiere εικόνα. Σαν για να επιτείνω το ρίσκο και την πρόκληση έβαλα στο πλάνο και τη λάμπα δεξιά. Το πρόσωπο του Goro βυθίστηκε σε ένα υπαινικτικό μισόφωτο και η έκφραση του περισσότερο συνάγεται από την-σκόπιμη και σκηνοθετημένη-κίνηση της παλάμης του. Αριστερά η εικόνα κάποια στιγμή φλουτάρει ανεξήγητα. Στην πραγματικότητα ένα αντικείμενο-δεν θυμάμαι ακριβώς τι, έχουν περάσει είκοσι ολόκληρα χρόνια-αποσπούσε την προσοχή και έτσι έβαλα τη ράχη μιάς μπερζέρας να το κρύψει.
Ο Goro έδειχνε τα πρώτα σημάδια κούρασης. Αφού τον κάλεσα να συσπειρώσει τις δυνάμεις του σώματος του πριν το τέλος-η πρώτη φωτογραφία είναι ακριβώς η εντολή εγρήγορσης που τού έδωσα, τότε, έδωσα και την τελευταία, χαριστική-με την έννοια της ευγνώμονος προσπάθειας από μεριάς μου, όταν τη μελαγχολία της κούρασης του την συνταίριαξα με την μελωδική καμπύλη της ράχης μιας ευρωπαϊκής πολυθρόνας. Η όλη διαδικασία κράτησε μισή ώρα και τραβήχτηκε ένα φίλμ των 400 ASA.
Το επιμύθιο όλης αυτής της προσπάθειας; Μηδέν! Επιστρέφοντας στην Ελλάδα αντιμετώπισα ένα οικογενειακό πρόβλημα που με έκανε όχι μόνο να αναβάλω την απάντηση μου στον Goro αλλά και την ίδια την εκτύπωση των φωτογραφιών. Εν τω μεταξύ είχα αρχίσει να δουλεύω για τα καλά με διάφορα έντυπα εδώ και το ενδιαφέρον μου για την πρόταση του Goro ατόνησε. Υπήρξε όμως και μια αθλιότητα από την πλευρά μου απέναντι του: δεν τού έστειλα ποτέ τις φωτογραφίες- ασύγγνωστη αμέλεια και αστείες προς τον εαυτό μου δικαιολογίες, δεν μού επέτρεψαν να αντιληφθώ ότι ήταν στοιχειώδης υποχρέωση μου να τού στείλω εξάπαντος αυτές τις φωτογραφίες.
Ευρισκόμενος αυτή την περίοδο σε φριχτή οικονομική κατάσταση αναζήτησα τον Goro-ναι, μιλάμε ότι είμαι τόσο γαϊδούρι! Για να διαπιστώσω με πόνο και συντριβή-και ειλικρινά χωρίς κανένα αίσθημα ιδιοτέλειας να τον υποκινεί αυτόν τον πόνο-ότι ο Goro έχει πεθάνει εδώ και έξι ολόκληρα χρόνια.
Δεν μπορείτε να φαντασθείτε για πόσο ευφυές άτομο μιλάμε. Σπάνια μού έχει τύχει περίπτωση ανθρώπου να ανταποκριθεί με τόση αμεσότητα και τόση ακαριαία αποτελεσματικότητα και να προσαρμοστεί τόσο γρήγορα σε μια εντελώς απρόβλεπτη πρόταση φωτογράφισης. Όχι, δεν ήταν από κοκεταρία αυτή η απίστευτη ετοιμότητα του στην πρόταση. Ήταν από καθαρά πνευματική-μπορεί κάλλιστα να ήταν και επαγγελματική, για μένα το ίδιο κάνει-περιέργεια: να δει ο άνθρωπος στον οποίο εμπιστεύθηκε μια ανάθεση δουλειάς, πώς ακριβώς δουλεύει.
Από την πλευρά μου τα ευγνώμονα και αγαπητικά αισθήματα προς τον Goro πολλαπλασιάζονται όταν κάνω τη σύγκριση της δικιάς του γενναιοδωρίας με την καχυποψία ή την άρνηση που μόνιμα εισέπραξα στην πατρίδα μου. Και ακριβώς εδώ μπαίνει ξανά η σπουδαία ανθρωπιστική ιδιότητα που λέγεται κοσμοπολιτισμός που αντιπαραβάλλεται με την μίζερη εκείνη που λέγεται κανιβαλίστικος επαρχιωτισμός.
camerart 