Δεν είχα ποτέ μου δυσκολία να χρησιμοποιώ τον μπόλικο ορθολογισμό μου κι έτσι ποτέ μου δεν αμφισβήτησα την πραγματικότητα της απειλής του κορωναϊού. Όμως όσο αυτός ήταν μιά απροσδιόριστη απειλή, δεν θάλεγα ότι έπαιρνα στα πολύ σοβαρά την πραγματικότητα του. Προφανώς και ΠΑΝΤΑ τηρούσα τις εντολές των επιστημόνων-ο ορθολογισμός μου μού λέει ότι αν κάπου οφείλω να έχω εμπιστοσύνη, αυτή είναι προς τους-συνασπισμένους μπρος στην απειλή!-επιστήμονες αλλά εν πάση περιπτώσει δεν ένοιωθα ότι με αφορούσε κατά κάποιο άμεσο και απτό τρόπο. Μέχρι που άγγιξε έναν οικείο μου. Και στη ζοφερή του συνέχεια έναν άλλο δικό του και δικό μου. Τα πράγματα γι’αυτούς μαθαίνω ότι είναι δύσκολα. Η απειλή λοιπόν προσωποποιήθηκε πιά και μού αγγίζει το θυμικό με οδυνηρό τρόπο. Οι απανωτοί θάνατοι είναι λοιπόν μιά ζώσα πραγματικότητα που τη βιώνουμε πιά δίπλα μας. Καιρός να συνετιστούμε πραγματικά.
Δεν είμαι μηχανόβιος-στη πραγματικότητα δεν έμαθα καν να οδηγώ!-και κατά συνέπεια δεν ξέρω να εκτιμώ τις αρετές μιάς μηχανής όπως αυτή της φωτογραφίας που, τόσο ανυπόκριτα, διαγενεακά μάλιστα, θαυμάζουν οι περαστικοί.
Δεν ξέρω ούτε από ιππασία αλλά, όπως και με την περίπτωση της μηχανής-υπάρχει μιά προφανής αναλογία εδώ, κανείς δεν μπορεί να το αρνηθεί-ξέρω να θαυμάζω και τα δύο-φαινομενικά αντιπαρατιθέμενα- δείγματα ομορφιάς.
Προφανέστατα και είναι μιά περίοδος πυκνού διαβάσματος. Η καραντίνα θέλει μάσκα και διάβασμα. Αλλιώς δεν βγαίνει.
Λοιπόν αυτή τη περίοδο αποφάσισα να διαβάσω όλα τα βιβλία που έχω για τη πιό ηρωική μορφή της Αναγέννησης-συγκριτικά με άλλους συγκαιρινούς του τον είχα παραμελήσει: Μικελάντζελο Μπουοναρόττι! Ξεκίνησα με βιβλία που πραγματεύονταν την πιό γοητευτική πλευρά της τέχνης του-τα σχέδια. Το τελευταίο από αυτά τα βιβλία αφορούσε τα αρχιτεκτονικά του σχέδια-τεχνικά σχέδια βασικά,κατά συνέπεια όχι ιδιαίτερα συναρπαστικά-εκτός και αν στην επιφάνεια τους υπήρχαν τα συγκλονιστικά επιφάνεια ανθρωποκεντρικών σχεδίων, που είναι και ό,τι αληθινά πιό γοητευτικό έχει παράξει αυτή η τιτάνια μορφή της παγκόσμιας τέχνης. Αλλά παράλο τον στενό τεχνικό χαρακτήρα αυτών των αρχιτεκτονικών σχεδίων, το βιβλίο είναι μιά καλή εισαγωγή για αυτό που είναι και η απογείωση της δημιουργικής του ορμής: η αρχιτεκτονική.
Στον πολύ κόσμο δεν είναι ιδιαίτερα γνωστή αυτή η δραστηριότητα του παρόλο ότι τα έργα του στον τομέα αυτό δεν είναι σε τίποτα υποδεέστερα της ζωγραφικής και της γλυπτικής του. Και μόνη η αναφορά σε δυό τρία εμβληματικά-και πασίγνωστα!-έργα είναι ικανή να τον δικαιώσει στα μάτια και την ψυχή και του πιό αδαούς περί τα αρχιτεκτονικά: το παρεκκλήσι των Μεδίκων και η Λαυρεντιανή Βιβλιοθήκη στη Φλωρεντία, το ανάκτορο Φαρνέζε, η Πλατεία του Καπιτωλίου με τα κτήρια της και το σχεδιασμό του περιβάλλοντος χώρου όπως και τη διαμόρφωσή της και τέλος, το διασημότερο όλων, η βασιλική του Αγίου Πέτρου, όλα αυτά στη Ρώμη.
Το εξώφυλλο του σπουδαίου βιβλίου του Giulio Carlo Argan για τον αρχιτέκτονα Μικαλάντζελο με απαράμιλλη εικονογράφηση από τον Gabriele Basilico.
Μετά τα βιβλία με τα αρχιτεκτονικά του σχέδια, θεώρησα πιο σωστό να διαβάσω όσα διαπραγματεύονταν το τιτάνιο αρχιτεκτονικό του έργο. Ξεκίνησα λοιπόν με τη μονογραφία που έγραψε ο διάσημος ιταλός ιστορικός τέχνης, ο καθηγητής Giulio Carlo Argan-διετέλεσε μάλιστα ένα φεγγάρι και Δήμαρχος της Ρώμης, της πόλης όπου κυρίως έδρασε ο Μικελάντζελο. Το βιβλίο το τέλειωσα σήμερα-εξαιρετικό, βαθυστόχαστο και εξαντλητικό ως προς τις πληροφορίες και τις αναλύσεις του.
Αλλά σε ένα μπλογκ που είναι σχεδόν μονοθεματικά φωτογραφικό γιατί κάνω μιά ανάρτηση για τον Μικελάντζελο και την Αρχιτεκτονική του; Γιατί την εικονογράφηση του βιβλίου ανέλαβε και εκτέλεσε με απαράμιλλο και μαεστρικό όσο και αισθαντικότατο τρόπο ο γνωστός στους παροικούντες την αρχιτεκτονική φωτογραφία Gabriele Basilico. Λήψεις τεχνικά άρτιες και αισθητικά μεστές. Το πνεύμα της μιχαελαγγελικής δημιουργίας αποτυπωμένο με αληθινά παραδειγματικό τρόπο. Ζήλεψα τον φωτογράφο γιατί είχε ένα τέτοιο σκανδαλιστικό προνόμιο να βρίσκεται σε έναν τέτοιο δημιουργικό διάλογο με το έργο ενός από τα πιό ρηξικέλευθα μυαλά της ιστορίας της ανθρωπότητας. Ανταποκρίθηκε όμως στην παραλυτική πρόκληση με το σθένος της αγάπης του και του σεβασμού απέναντι στον άνθρωπο αυτό και τα σπουδαία έργα του.
Σπουδαία κείμενα, σπουδαία εικονογράφηση για έναν απαράμιλλα σπουδαίο δημιουργό.
Σ.Σ. Η πρώτη φωτογραφία της ανάρτησης είναι δική μου, τραβηγμένη στη Ρώμη, στο Καπιτώλιο, μπροστά από το Palazzo dei Senatori έχοντας στο βάθος δεξιά το Palazzo Nuovo, όλα έργα μιχαηλαγγελικά.
Ένας τρόπος να φωτογραφίσεις τον κόσμο σε μιά μέρα είναι να σταθείς αυτή τη μέρα και να φωτογραφίσεις τις εναλλασσόμενες εκδοχές φωτός από μιά γωνιά του δρόμου-όποιος μπορεί νάναι αυτός. Φαντάζει παραδοξολογία; Σας διαβεβεβαιώ καθόλου-μετά τα τέλη του 19ου αιώνα τουλάχιστον. Η μέθοδος έχει καθαγιαστεί από έναν μάστορα του φωτός όχι μικρότερο από τον ίδιο τον Κλοντ Μονέ! Με τη διάσημη σειρά του του Καθεδρικού της Ρουέν.
Κλοντ Μονέ: Ο καθεδρικός της Ρουέν-ένας από τους καμιά τριανταριά, ζωγραφισμένους σε διαφορετικές ώρες και με διαφορετικές καιρικές συνθήκες. Ένα πείραμα που έγινε ατμοσφαιρική ομορφιά!
Δεν είναι σίγουρο ότι θα παραχθούν φωτογραφικά αριστουργήματα- η φωτογραφία μου που αναρτώ είναι ένα χαρακηριστικό δείγμα μετριότητας φωτογραφικής. Αλλά με αυτή κερδίζεται ένα ασύγκριτα βιωματικό μάθημα. Συνειδητοποιείς πόσο διαφορετικές εικόνες μπορούν να παραχθούν με μόνη την αλλαγή του περιβάλλοντος φωτισμού. Βλέπεις κάθε φορά το ίδιο-φαινομενικά ανιαρό-θέμα με εντελώς καινούργια μάτια. Καμιά φορά δεν αναγνωρίζεις το θέμα-τόσο διαφορετικά καινοφανές σού φαντάζει. Το πεζό τοπίο μεταρσιώνεται στο ποιητικό και μεταφυσικό του ισοδύναμο και αποκτά νέα μορφοπλαστική δυναμική, εντελώς απροσδόκητη και συναρπαστική.
Θρησκείες που δημιουργήθηκαν και βασίστηκαν στον κομπογιανιτισμό του-όποιου!-θαύματος, αργά ή γρήγορα θα βρεθούν ενώπιος ενωπίω στο καταστατικό ψέμα τους. Η χριστιανική θρησκεία υπερέβαλλε όλες τις άλλες στο θράσος του μαξιμαλισμού της με την υπόσχεση της ανάστασης και του παράδεισου. Η θεία κοινωνία ήταν η επιτομή της θαυματουργικής του ελληνορθόδοξου χριστιανισμού. Με την αφορμή της πανδημίας όλο αυτό το σαθρό, το στηριγμένο στο ψέμα οικοδόμημα καταρρέει πρώτα και κύρια στις ψυχές των πιστών, αφού εδραιώνει βαθιά μέσα τους τη βάσιμη αμφιβολία. Είναι θέμα μεσοπρόθεσμου χρόνου να φανεί η διαλυτική φύση μιάς τέτοιας μεταστροφής στις ψυχές του ποιμνίου. Προς το παρόν οι μητροπολίτες κρύβονται στα λαγούμια των επισκοπικών τους μεγάρων αναμετρόμενοι και με τον συνδυασμό των χειρότερων φόβων τους: του θανάτου από τη μιά και την κατάρρευση του θρησκευτικού οικοδομήματος από την άλλη.
Δεν ξέρω πώς αλλά σίγουρα κάποια στιγμή πρέπει να βρεθεί ο τρόπος. Οι διαφορές είναι το διαλεκτικό αλατοπίπερο της ζωής αλλά στα μεγάλα ζόρια ο κοινωνικός ιστός πρέπει να είναι και να γίνεται όσο ποτέ πιό συνεκτικός. Το ζόρι ενώνει τις κοινωνίες σε κοινή άμυνα εναντίον του.
Το ότι κάποιοι αμφισβητούν ακόμη και την ύπαρξη του κορωνοϊού μού φαίνεται ασύγγνωστη εκκεντρικότητα που πλησιάζει τα όρια μουλωχτής τρέλας. Τώρα πιά που ο καθένας μας όλο και κάποιο γνωστό του έχει να είναι κρούσμα του ιού, φαντάζει σαν άδηλη πλην όμως υπαρκτή τρέλα η αμφισβήτηση του-ειδικά η έμπρακτη που αρνείται να πάρει τα μέτρα προφύλαξης που προστατεύουν αυτόν και το ανθρώπινο περιβάλλον του. Είναι εκφυλισμός της λογικής να χρησιμοποιείς τις ατεκμηρίωτες φήμες σαν επιχειρήματα λογικά για να αμφισβητείς το αυταπόδεικτο.
Πρέπει να βρεθεί ένας τρόπος να πάψει να δρα αυτός ο εκτροχιασμός της λογικής. Εύχομαι μόνο να μην είναι η πρόσκληση στο νεκροτομείο.
Σ.Σ. Προφανώς δεν είμαι τόσο μακάβριος για να αναρτήσω νεκρόφιλες φωτογραφίες. Ο απώτερος σκοπός της ανάρτησης είναι η αισιοδοξία που γεννά η σωστή, ορθολογική χρήση της λογικής. Δυό εικόνες αρμονίας και ομορφιάς ενωμένες σε ένα αξεδιάλυτο δίπτυχο συνύπαρξης, έστω εικονικής.
Η δικιά μου γενιά θεωρήθηκε κι αυτή προνομιούχα: σχετική ευμάρεια, ελευθερία-άπλετη ελευθερία!-ειρήνη και μιά-παγκοσμιοποιημένη σχεδόν!- κατάσταση υγείας.
Η ανεμελιά ήταν η κυρίαρχη συνισταμένη της ζωής μας-οι μικροσκοτούρες της καθημερινότητας δεν λογαριάζονται σαν ζόρι.
Αλλά να που η ιστορία το γύρισε το χαρτί και μάς έστειλε μουλωχτά το ζόφο που-διάολε!-αρχίζει να κρατάει πολύ.Σε δυό μήνες και κάτι κλείνει χρόνος και το φως στο τούνελ-αν και αχνοφέγγει στην άκρη του-μοιάζει ακόμη μακρινό, ειδικά μετά από έναν ανυπόφορο χειμώνα που θα ενσκήψει ψυχικά βαρύς.
Το κυρίαρχο μότο της ζωής μου ήταν πάντα και είναι αυτό: όσο στέκεις κυριολεκτικά όρθιος, ο κόσμος είναι ακόμη δικός σου. Υπάρχουν δυό κατηγορίες ανθρώπων: οι όρθιοι και οι βασανισμένα ξαπλωμένοι. Οι δεύτεροι είναι εκ των πραγμάτων αναγκασμένοι να αισιοδοξούν και να ελπίζουν. Οι πρώτοι-οι όρθιοι-είναι αδιανόητο να μεμψιμοιρούν ακόμη και αν ζορίζονται στην καθημερινότητα τους. έχοντας το σκανδαλιστικά ωραίο προνόμιο της υγείας, είναι ύβρις να παραπονιούνται και να εξανίστανται. Τα όποια αρνητικά βιώματα δεν θέλουν πολύ να μεταμορφωθούν σε απίστευτο πλούτο σθένους και εμπειρίας. Τα βάσανα είναι περιοδικά και σε καμιά περίπτωση μόνιμα. Η περιπέτεια της πανδημίας θα κάνει τον καθένα μας αλλά και σύμπασα πιά την ανθρωπότητα πιό επιμελή στην περίσκεψη και στη νηφάλια ενδοσκόπηση των νοημάτων της ωραία μάταιας ζωής μας. Και σάς τα γράφει αυτά κάποιος που ζορίζεται πολύ και όχι μόνο αυτή τη περίοδο. Αλλά τη διαύγεια της αισιοδοξίας την έχω πάντα στο τσεπάκι μου μαζί με το μαντηλάκι που καθαρίζω τα γυαλιά μου.
Υ.Γ. Η φωτογραφία της ανάρτησης είναι από την προτελευταία μέρα της πρώτης καραντίνας. Τραβηγμένη στο Πειραιά, την εμβληματική αυτή πόλη της αισιοδοξίας που τα καράβια του μάς φέρνουν πιό κοντά στα νησάκια αλλά και στις τερπνές μνήμες της νιότης μας. Θα ξανασαλπάρουν οι ελπίδες μας παίδες!
Ας υποθέσουμε ότι όντως η απαγόρευση της πορείας για το “Πολυτεχνείο” είναι αντισυνταγματική. Η εναντίωση σε μιά τέτοια υποτιθέμενη αντισυνταγματικότητα δεν είναι η πρώτη με μιά τέτοια αφορμή, δηλαδή την επίκληση του κορωναϊού. Έχουν προηγηθεί οι διαμαρτυρίες των ακραιφνών εθνικιστών για την παρέλαση της 25ης Μαρτίου, της 28ης Οκτωβρίου αλλά και οι πολλαπλές και με πολλές αφορμές-(Μεγάλη Εδβομάδα, Πάσχα, Κυριακές, Πανηγύρια διαφόρων αγίων, Δεκαπενταύγουστος)-διαμαρτυρίες ιεραρχών, κατώτερου κλήρου και-χιλιάδων!-πιστών.
Αυτοί λοιπόν που σήμερα επικαλούνται τα παραβιαζόμενα “συνταγματικά” τους δικαιώματα, που ήταν όταν “παραβιάζονταν” τα αντίστοιχα -και για τους ίδιους ακριβώς λόγους παρακαλώ!- των συμπολιτών τους που προανέφερα;
Μιά δράκα λογής κομματόσκυλων θέλουν να αμαυρώσουν μιά μνήμη προσβλέποντας με το τυφλωμένο τους πείσμα στα κομματικά “κέρδη των δικών τους πτωμάτων”*-απ’τον κορωναϊό αυτή τη φόρά.
camerart 