Το σπίτι στο δρόμο

Τι να τα λέμε τώρα! Για μας που ζούμε σε πολυκατοικίες λαϊκές, στενάχωρες, ανήλιαγες, πάντα ένα ισόγειο σπίτι με αυλή είναι ένα  αστικό ιδεώδες,  ισοδύναμο με μεταθανάτιο παράδεισο. Καταλαβαίνεις τι σημαίνει κατώφλι. Ποιες σπουδαίες βιωματικές αξίες κουβαλάει αυτή η σπουδαία λέξη.Έρχεσαι σε επαφή με τη γη, με το χώμα. Νοιώθεις την αξία του ιδιαίτερα σε περίπτωση σεισμού. Με την πρώτη δόνηση, τσουπ! κι έχεις βρεθεί έξω! Για κατέβα μια δονούμενη σκάλα και οι υστερικές φωνές να σού κόβουν τα γόνατα περισσότερο κι απ’το σεισμό τον ίδιο!

Δεν είμαι άνθρωπος που φθονώ αλλά ότι ζηλεύω αυτούς που μένουν σε ισόγεια δεν μπορώ να το κρύψω. Και ενώ ποτέ μου δεν έχω την περιέργεια να δω ένα σπίτι σε πολυκατοικία-το όποιο και την όποια!-πάντα χαίρομαι όταν με προσκαλούν σε ισόγεια σπίτια. Ειδικά καλοκαιράκι στην αυλή πίσω! Πιτσιρικάς έζησα για τρία χρόνια σε τέτοιο σπίτι στο Νέο Ηράκλειο. Όλη μου η ανάμνηση από εκείνο το σπίτι είναι η αυλή, η μουριά της και η Ίρμα, ο κόπρος των παιδικών μου χρόνων που συνδέεται άρρηκτα μ’ εκείνο το σπίτι.

Ατύπικο

Δεν θάλεγα ότι αυτή μοιάζει να είναι μια τυπική φωτογραφία μου. Αποφεύγω να φλουτάρω, μ’αρέσει μια διαύγεια στο μήνυμα που θέλει να εκπέμψει η εικόνα και αν και η σύνθεση της εικόνας δεν είναι κακή, μοιάζει να παραβιάζω την αυστηρή και συνήθως γεωμετρική διάταξη των στοιχείων μου. Απολύτως ατύπικο είναι επίσης ότι χρησιμοποιώ γι’αυτή τη φωτογραφία ευρυγώνιο φακό.

Καμιά φορά πρέπει κάπως να προσαρμόζεσαι στα δεδομένα της συγκυρίας που φωτογραφίζεις. Χειμώνας καιρός και σε θάλασσα φουρτουνιασμένη κι εγώ σε μια παλαβή φάση που χρησιμοποιούσα ένα απίστευτα λεπτόκοκκο φίλμ-το Tecnhical Pan 25 ASA της Kodak. Τι άλλο θα μπορούσε να βγει παρά μια τέτοιου είδους εικόνα; Εκ των υστέρων αναγνωρίζω σ’αυτή τη φωτογραφία τον Plossu που δεν είμαι.

Αβραάμ και Σάρα

 

Πόσα χρόνια μπορείς να ζήσεις με τον πατέρα σου, με τη μάνα σου; Είκοσι; Εικοσιπέντε; Άντε τριάντα το πολύ αν σε καιρούς μνημονίου δεν έχεις δουλειά; Πιο πάνω δύσκολα και από κει και πέρα πάμε σε άλλες καταστάσεις που δεν αφορούν ούτε το μπλογκ ούτε την ανάρτηση. Και όσο ζεις με τους γονείς σου είσαι μια ευμετάβλητη ύλη υπό διαμόρφωση. Και παύεις να ζεις μαζί τους όταν πια έχεις παγιώσει την προσωπικότητα σου, προσωπικότητα που το πρώτο πράγμα που ζητάει είναι η ανεξαρτησία της υπό μορφή νέων, πιο ώριμων εξαρτήσεων. Παντρεύεσαι ή τέλος πάντων συμβιώνεις με τον ερωτικό σου σύντροφο και χαράζεις μια πορεία ψυχικής και σωματικής τελείωσης μέσα στην συνύπαρξη και το συγχρονισμό.

Τα ζευγάρια που έχουν αντέξει όλες τις δοκιμασίες του χρόνου και έχουν επιβιώσει σαν τέτοια, από κάποια στιγμή και πέρα ζουν, δρουν, κινούνται με βάση κάποιο ψυχικό αυτόματο πιλότο που τους κατευθύνει πια αυτός στη πορεία του υπολειπόμενου χρόνου τους. Επικοινωνούν με σιωπές, με διαισθήσεις, με οσφρήσεις και με βλέμματα εκ προοιμίου αλληλέγγυα. Είναι Βιβλική μια κοινή πορεία 40, 50, 60 χρόνων. Κάθε μεμψιμοιρία της καθημερινότητας έχει παραγκωνιστεί και έχει επικρατήσει η ουσία του κοινού σκοπού μιας αγάπης αμοιβαία αλλά και τόσο εύγλωττα βουβής. Σε μια τέτοια κατηγορία ανθρώπων το εφήμερο αποκτά στα μάτια μας μνημειακές διαστάσεις αλλά και βάθος ανυπολόγιστης βιωματικής πληρότητας μέσα στην ανυστερόβουλη αγαπητική καταλλαγή.

Η λατρεία των εικόνων

Άμα τόχεις ε; Άμα σε θέλει ε; Πέφτουν βροχή τα τυχερά! Με μια προϋπόθεση όμως: να έχεις προσπαθήσει. Να έχεις βγει να κυνηγήσεις και να έχεις λιώσει σόλες γι’αυτό. Από κει και πέρα είναι βέβαιο ότι θα σού κάτσει κάποια στιγμή το τυχερό.

Έξω από ένα εκκλησάκι στη Πειραιώς κάπου κοντά στην Ομόνοια η τυπική ζητιάνα με το απλωμένο χέρι. Από θέση αρχής και επειδή σέβομαι τη προσωπικότητα τους, δεν τις φωτογραφίζω έτσι που να αναγνωρίζονται. Τις θέλω μόνο σαν τη ζωντανή φιγούρα στο πλάνο μου. Να όμως το δώρο εξ ουρανού: για τη φοβισμένη γυναίκα ένας φακός που τη σημαδεύει έχει δαιμονικές προθέσεις και πριν προλάβω να συνειδητοποιήσω τι ακριβώς κάνει, γυρίζει και παίρνει αυτή τη φοβερή λατρευτική στάση μπρος στο εικόνισμα! Θα την ευγνωμονώ αιώνια! Αντί για μια τυπική διεκπεραιωτική εικόνα μού έδωσε ένα συναρπαστικό στιγμιότυπο αντάξιο της Christina Garcia Romero! Τόχω ξαναπεί: υπάρχει ο Θεός της φωτογραφίας που φροντίζει για τους φιλότιμους, τους ακάματους τους επιμελείς, τους εργατικούς φωτογράφους. Τώρα αν αυτοί δεν είναι σε θέση να πουλήσουν το τυχερό που τους έπεμψε με γενναιοδωρία ο καλός θεούλης αυτό είναι δικό τους πια πρόβλημα. Μην είμαστε και πλεονέκτες, που θάλεγε και μια ψυχή.

Η ουσία είναι ότι αυτή η φωτογραφία πρώτη φορά δημοσιεύεται εδώ. Είχα σχεδιάσει ένα θέμα για δημοσίευση όταν συνεργαζόμουν με το “Ε” (Έψιλον’) της Ελευθεροτυπίας αλλά μεσολάβησε μια ρήξη με το περιοδικό κι έτσι η φωτογραφία έμεινε στα αζήτητα.

Μόνο ένας!

Ας μπορούσε από όλους αυτούς, ένας, έστω μόνο ένας, να σώσει την ψυχή ενός, μόνο ενός. Και τι δε θάκανα για να ευλογώ το όνομα του. Αλλά αλίμονο! Ούτε τη δικιά τους ψυχή δεν είναι σε θέση να σώσουν. Ούτε καν ο ένας την ψυχή του άλλου, μεταξύ τους. Τόση σπατάλη ψυχική για ένα άδειο ράσο που δεν είναι καν το ωραίο άδειο πουκάμισο της Ελένης. Της αισθησιακά μυρωδάτης Ελένης το πουκάμισο.

Πώς γίνονται οι φωτογραφίες

Το μυαλό είναι φτιαγμένο για να μοντάρει. Το ίδιο ισχύει απολύτως και για το μυαλό του φωτογράφου. Η επιλογή μιας συγκεκριμένης φέτας της πραγματικότητας από το αείρροο σύμπαν που σε πολιορκεί με ασύντακτες εντυπώσεις είναι μοντάζ στα πιο βασικά του. Έχεις επιλέξει να διαλέξεις για την τελική σου εικόνα αυτά που δείχνεις. Άνετα θα μπορούσαν νάναι εκατομμύρια άλλα,  ακριβώς εκεί μπροστά σου,  που όμως δεν διάλεξες να συμβούν αλλιώς αλλά έτσι. Υπήρχε έδαφος κάτω από αυτό που δείχνει η φωτογραφία. Υπήρχε στέγη και ουρανός πιο πάνω. Δεξιά ίσως μια πόρτα. Μπορεί μια γάτα, ένα αμάξι αριστερά. Διάλεξες όμως αυτό. Συνειδητά.Έχεις το βάρος της τελικής επιλογής. Κριτής σου πια είναι οι άλλοι.

Της άνοιξης. Που φεύγει

Έχω πάλι πρόβλημα με το κομπιούτερ μου κι έτσι για κάποιες μέρες θα κάνω αναρτήσεις-διεκπεραιωτικές αναγκαστικά, που σημαίνει μόνο έγχρωμες ψηφιακές – από το pc ενός συγγενικού μου προσώπου. Υλικό; Βρήκα ένα στικάκι με φωτό από κάποιες δουλειές που τις παρέδιδα στην αρχή  μ’αυτό τον τρόπο-(μετά τις έστελνα με email)- πριν κάποια-ακόμη καλά- χρόνια.  Δεν χρειάζονται καμιά επεξεργασία-τις παρέδιδα έτοιμες για ανάρτηση. Ας ελπίσουμε ότι η ζημιά στο δικό μου pc δεν είναι μεγάλη και δεν θα πάρει χρόνο να διορθωθεί-περιμένω και μια απάντηση για δουλειά και τα νεύρα μου είναι τσατάλια με την αναστάτωση.

Οι κυρίες της αυλής

Αν το υποψιαστώ ότι την έχω αναρτήσει ξανά αυτή τη φωτογραφία…θα γελάσω! Πάντως η επεξεργασία είναι αποψινή-καμιά φορά σκανάριζα δυό και τρεις φορές την ίδια φωτογραφία που συνέβαινε να την έχω τυπώσει περισσότερες φορές-σκανάρισμα από διαφορετικές εκτυπώσεις λοιπόν.

Πάντα σ’αυτή τη φωτογραφία έδινα τον μυστικό τίτλο “οι κυρίες της αυλής”,  έχοντας υπόψη μου έτσι να την αναρτήσω. Αν τόχω ήδη κάνει αυτό το ρεζίλεμα θάναι διπλό. Προσπάθησα να κάνω ένα γρήγορο έλεγχο στο φάκελο με τις ήδη αναρτημένες αλλά αφενός αυτόν τον δημιούργησα ένα χρόνο μετά το ξεκίνημα του μπλογκ, όταν άρχιζα να χάνω τον έλεγχο του δημοσιευμένου υλικού και αφετέρου οι κάπου 1300 φωτογραφίες του φακέλου με αποκαρδίωσαν για να το ψάξω περισσότερο. Το ένστικτό μου μού λέει ότι δεν την έχω δημοσιεύσει εδώ. Αν σφάλλω,  αυτό σημαίνει ότι κάποια Θεία Πρόνοια τις θέλει ξανά δημοσιευμένες. Εκτός αυτού με όλον αυτόν τον χαζό μονόλογο έφτιαξα και ένα κείμενο για την ανάρτηση που υπό άλλες συνθήκες και για τόσο απαιτητικές δέσποινες όπως οι κυρίες της φωτογραφίας, δύσκολα θα έβρισκα κάτι αληθινά αντάξιο τους.

Το πιάτο του μετανάστη

Μ’αυτά και μ’ εκείνα μόλις τώρα συνειδητοποιώ ότι πέρασε σχεδόν η μέρα κι ακόμη δεν έκανα -τη μία έστω!- ανάρτηση της μέρας. Επειδή οι αναλογικές ασπρόμαυρες θέλουν πάντα κάποια επεξεργασία,βάζω μια ψηφιακή λήψη για να καθαρίσω μάνι-μάνι με την υποχρέωση. Αυτή καθεαυτή δεν είναι μια σπουδαία φωτογραφία-μοιάζει διεκπεραιωτική, παρόλο ότι η λήψη είχε τις δυσκολίες της-αλλά σε επίπεδο πραγματολογικά κοινωνιολογικό, οι πληροφορίες που παρέχει την κάνουν δοκίμιο για πολλές -ανθρωπιστικές κυρίως-επιστήμες. Σκέφτομαι μόνο αν στις πιατοθήκες αυτών των φτωχών διαμερισμάτων βρίσκεις τόσα πιάτα όσα βρίσκεις στη ταράτσα τους!

 

Απογείωση

Όσο πιο φυσικός, όσο πιο απτός είναι ο μουσικός ήχος, τόσο πιο πτητικός, πιο απογειωτικός γίνεται. Δονεί το είναι σου με την καταλυτική, διεισδυτική του παρουσία και το κάνει να ξεφεύγει από τα- φαινομενικά μόνο ακατάλυτα- δεσμά της βαρύτητας.  Η επίδραση που ασκεί η μουσική στο θυμικό ακόμη και του εγκεφαλικότερου ανθρώπου έχει την αξία της αποκάλυψης-τόσο γήινης όμως ε;-και της χειροπιαστής και ακαριαίας λύτρωσης. Αν υπάρχει πρόσφορο βάλσαμο για την πάσχουσα ανθρωπότητα πιο γρήγορο, πιο αποτελεσματικό και πιο συναρπαστικά ψυχοθεραπευτικό,  αυτό σίγουρα είναι η μουσική. Ζωοποιεί και ανασταίνει με ένα τέτοιο τρόπο που σχεδόν πλησιάζει τη μυστική δύναμη του θαύματος. Θαύματος που στη κυριολεξία του άλλωστε δεν θα το βιώσει ποτέ κανένας μας, γι’αυτό συνιστώ την μέσω της μουσικής μέθεξης προσέγγιση του.

Υ.Γ.  Αχ και να ψηφίζαμε με μια δοξαριά λέει ε;